ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး
ပြည်ထောာင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ နောက်ခံသမိုင်း
၁၈၂၆ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာပထမစစ်ပွဲ ပြီးချိန်မှစ၍ ဗြိတိသျှတို့သည် ယင်းတို့၏ အင်္ဂလိပ်ရိုးရာဥပဒေစနစ်ကို ပြုပြင်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စတင်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး ပြစ်မှုဆိုင်ရာ မှုခင်းများနှင့်တရားမမှုများတွင် နိုင်ငံတော်ကိုယ်စား လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရန် အစိုးရရှေ့နေချုပ် တစ်ဦး၊ အစိုးရတရားလွှတ်တော်ရှေ့နေများနှင့် အစိုးရရှေ့နေများကို ခန့်ထားခဲ့ပါသည်။
၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရသည့်အခါ ၁၉၄၇ ခုနှစ် နိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ရှေ့နေချုပ်အက်ဥပဒေတို့အရ ရှေ့နေချုပ်ရုံး ကိုတည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရက နိုင်ငံတော် တာဝန်များကိုဆက်ခံဆောင်ရွက်သည့်အခါတွင်လည်း ရှေ့နေချုပ်ရုံးသည် ဆက်လက် တည်ရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်အထိ ရှေ့နေချုပ်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ ပြစ်မှုဆိုင်ရာမှုခင်းများနှင့် တရားမမှုများတွင် နိုင်ငံတော်ကိုယ်စား လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် အစိုးရကို ဥပဒေအကြံပေးခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကိုဖျက်သိမ်း၍ ရှေ့နေချုပ်ရုံးကို အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းပြီး အမှုလိုက်ခြင်း၊ ဥပဒေအကြံပေးခြင်း၊ ဥပဒေကြမ်း ရေးဆွဲခြင်းနှင့် ဥပဒေဘာသာပြန်ခြင်းများဆောင်ရွက်ရန်တာဝန်အပ်နှင်းခဲ့ပါသည်။ ယင်းနောက် ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို အတည်ပြု ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ဥပဒေအကျိုးဆောင်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၇၄ ခုနှစ် ပြည်သူ့ ဥပဒေအကျိုးဆောင်အဖွဲ့ဥပဒေအရ ဗဟိုဥပဒေရုံး၊ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဥပဒေရုံးများ၊ မြို့နယ် ဥပဒေရုံးများကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက် ရေးအဖွဲ့က နိုင်ငံတော်တာဝန်များရယူသည့်အခါ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ရှေ့နေချုပ်ဥပဒေကို ပြဌာန်းပြီး ရှေ့နေချုပ်ရုံး၊ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဥပဒေရုံးများ၊ မြို့နယ်စု(ခရိုင်)ဥပဒေရုံးများနှင့် မြို့နယ် ဥပဒေရုံးများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် ရှေ့နေချုပ်ရုံးခွဲ (မန္တလေး)၊ ပြည်နယ်ဥပဒေရုံးခွဲ ၂ ရုံး နှင့် တိုင်းဥပဒေရုံးခွဲ ၁ ရုံး တို့ကိုလည်းဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။
၂၀၀၁ ခုနှစ် ရှေ့နေချုပ်ဥပဒေသည် အချိန်အခါနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် သမိုင်း အတွေ့အကြုံနှင့် လက်တွေ့များအပေါ် အခြေခံထားသည့်ဥပဒေဖြစ်ပါသည်။ ယင်းဥပဒေကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်ပြင်ဆင်ခဲ့ပါသည်။
၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ မေလ၊ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲကြီးဖြင့် ပြည်ထောင်စု သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်)ကို အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၄၃ နှင့်အညီ ၂၀၁၀ ပြည့် နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ၊ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။
ယင်းဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်တစ်ဦး နှင့် ဒုတိယရှေ့နေချုပ်တစ်ဦးတို့အား နိုင်ငံတော်သမ္မတက ခန့်အပ်ခဲ့ပါသည်။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်သည် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ ၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်သမ္မတအား တာဝန်ခံရပါသည်။
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်အား ဥပဒေဘာသာ ပြန်ဆိုခြင်းလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အပ်နှင်းခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းများနှင့် ဒေသ ဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်များစသည်တို့တွင် ပါ၀င်ရန် သင့်၊ မသင့် ကိုလည်းကောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ သို့မဟုတ် နိုင်ငံအများပါ၀င်သည့်စာချုပ်များ၊ နားလည်မှုစာချွန်လွှာများ၊ နားလည်မှု သဘောတူညီချက်များ၊ ပြည်တွင်း ပြည်ပ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ စာချုပ်စာတမ်းများ၊ အခြား စာချုပ်စာတမ်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ထောင်စုအဆင့်အစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ အား ဥပဒေအကြံပေးခြင်းကိုလည်းကောင်း ဆောင်ရွက်ရပါသည်။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်သည် ရာဇဝတ်ဆိုင်ရာမှုခင်းများတွင် နိုင်ငံတော်ဘက်က လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရပြီး နိုင်ငံတော်က တရားလို သို့မဟုတ် တရားပြိုင်အဖြစ်ပါဝင်သော တရားမမှုများတွင်လည်း နိုင်ငံတော်ဘက်က လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရပါသည်။
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၇၈(က) အရ နိုင်ငံသား၊ နိုင်ငံသားများ၏ မူလအခွင့်အရေးနှင့် တာဝန်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ စာချွန်တော်အမိန့် ထုတ်ဆင့်ပေးရန် လျောက်ထားမှုများတွင် နိုင်ငံတော်ဘက်က လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရပါသည်။
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၆၆ အရ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ဥပဒေအကြံဉာဏ်များ ရယူနိုင်ရန်နှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာ တာဝန်များ ပေးအပ်နိုင်ရန် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် အမည်စာရင်းတင်သွင်းသည့် ပုဂ္ဂိုလ်အား တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးပါသည်။
ထို့ပြင် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးသည် အဆင့်ဆင့်သော ဥပဒေရုံးများမှ ဥပဒေ အရာရှိများ ဥပဒေပညာရပ်များ လေ့လာခြင်းနှင့် သုတေသနပြုလုပ်ခြင်းများ ဆောင်ရွက်နိုင် စေရန် နှစ်အလိုက် ဥပဒေစာအုပ်များကို မြန်မာဘာသာဖြင့်လည်းကောင်း၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ဖြင့်လည်းကောင်း ပြုစုထုတ်ဝေခြင်း၊ ဥပဒေဂျာနယ်၊ ဥပဒေဝေါဟာရအဘိဓာန် နှင့် အခြား ဥပဒေဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများပြုစုခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ကျင့်သုံး ၍ e-Government စနစ်ဖြင့် လုပ်ငန်းများ ပိုမိုလွယ်ကူ လျင်မြန်စေရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၊ အမိန့်နှင့်ညွှန်ကြားချက် များကို တစ်နေရာတည်းတွင် တစ်စုတစ်စည်းတည်း အလွယ်တကူလေ့လာနိုင်စေရန် မြန်မာ ဥပဒေသတင်းအချက်အလက်စနစ် (Myanmar Law Information System-MLIS) Website ကို တည်ထောင် လွှင့်တင်၍ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်း လုပ်ငန်းများကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ "ဥပဒေပညာသည် အကျင့်သိက္ခာ နှင့် ပြည့်စုံသောပညာဖြစ်သည်( The Legal Profession is A Noble Profession)” ဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးတွင် ဥပဒေများ စိစစ်အကြံပြုရေးဦးစီးဌာန၊ ဥပဒေအကြံဉာဏ် ပေးရေးဦးစီးဌာန၊ တရားစွဲနှင့်အမှုလိုက်ဦးစီးဌာနနှင့် စီမံရေးရာဦးစီးဌာနဟု ဦးစီး ဌာန(၄)ခု ဖြင့် လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ဥပဒေအရာရှိများအား ကျင့်ဝတ်နှင့်အညီ တာဝန် ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်နိုင်ကြစေရန် ဥပဒေအရာရှိကျင့်ဝတ်ကိုပြုစုထုတ်ဝေခြင်း၊ မျှတသော တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာစံနှုန်းများသတ်မှတ် ထုတ်ဝေခြင်း၊ ပြည်သူ့အတွက် တရားမျှတမှု မဟာဗျူဟာစီမံကိန်း ၂၀၁၉-၂၀၂၃ ကိုရေးဆွဲအကောင်အထည် ဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါသည်။
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ ရည်မှန်းချက်
- ဥပဒေဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုပေးရန်၊
- ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရန်၊
- တရားစီရင်ရေးစနစ်ကို အများပြည်သူ ယုံကြည်ကိုးစားမှု မြှင့်တင်ရန်၊
- တရားမျှတမှုကဏ္ဍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန်။
လုပ်ငန်းတာ၀န်များ
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးနှင့် ဥပဒေရုံးအဆင့်ဆင့်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို အောက်ပါ အတိုင်း ဖော်ပြအပ်ပါသည်
၁။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးရှိ ရုံးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လူ့အရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊
မူဝါဒ၊ ဥပဒေ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း စိစစ်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းများစစ်ဆေးခြင်း၊
စီမံကိန်းနှင့် စာရင်းအင်း လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
ဌာနတွင်း စာရင်းစစ်နှင့် ဘဏ္ဍာရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
ပြည်တွင်းပြည်ပဆက်ဆံရေးနှင့် သတင်းပြန်ကြားရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေများကောင်စီ၏ရုံးလုပ်ငန်းများကိုဆောင်ရွက်ခြင်း။
၂။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးရှိ ဥပဒေများ စိစစ်အကြံပြုရေးဦးစီးဌာ၏ လုပ်ငန်းတာဝန် များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
ဥပဒေများ စိစစ်အကြံပြုခြင်း၊
နည်းဥပဒေများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ၊ အမိန့်ကြော်ငြာစာများ၊ အမိန့်များ၊ ညွှန်ကြားချက်များနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ စိစစ်အကြံပြုခြင်း၊
ဥပဒေများကို မြန်မာဘာသာမှ အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ ဘာသာပြန်ဆိုခြင်း၊
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးရာကိစ္စရပ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဥပဒေအကြံဉာဏ်တောင်းခံ ပါက စိစစ်အကြံပြုခြင်း၊
၃။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးရှိ ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးရေးဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန် များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ နှင့် အာဆီယံရေးရာ ဒေသဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် နိုင်ငံ အချင်းချင်းဆိုင်ရာ စာချုပ်စာတမ်းများ ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးရခြင်း၊
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာစာချုပ်စာတမ်းများတွင် ပါဝင်ရန် သင့် မသင့် ဥပဒေ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်း
စီးပွားရေးစာချုပ်စာတမ်းများ စိစစ်ရခြင်း၊
အထွေထွေဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးခြင်း၊
၄။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးရှိ တရားစွဲနှင့်အမှုလိုက် ဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ မှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
တရားမစွဲမီဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးခြင်းနှင့် တင်ပြချက်များ စိစစ်ခြင်း၊
ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်၊ ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်း၊
ပြစ်မှုဆိုင်ရာအယူခံ၊ ပြင်ဆင်မှုများကို ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် နည်းဥပဒေ များနှင့်အညီ စိစစ်တင်ပြခြင်း၊
ပြည်ထောင်စုအဆင့် အဖွဲ့အစည်းနှင့် အစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများအတွက် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ လျှောက်ထားသည့် စာချွန်တော်အမိန့် လျှောက်ထားမှုများ တွင် နိုင်ငံတော်ကိုယ်စား လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်း၊
တရားမကြောင်းအရ သက်ဆိုင်သည့် ကိစ္စရပ်များဖြစ်ပါက စိစစ်၍ အကြံပြုချက် ပြန်ကြားခြင်း၊
၅။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးရှိ စီမံရေးရာဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါ အတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးနှင့် ဥပဒေရုံးအဆင့်ဆင့်ရှိ ဥပဒေအရာရှိများအပါအဝင် ဝန်ထမ်းများခန့်ထားခြင်း၊ အတည်ပြုခန့်ထားခြင်း၊ ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်း၊ ပြောင်းရွှေ့ ခြင်း၊ ဌာန ဆိုင်ရာ အရေးယူခြင်း၊ ခွင့်ပေးခြင်း၊ အငြိမ်းစားပေးခြင်းတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ စီမံဆောင်ရွက်ခြင်း၊
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးနှင့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေအတွင်းရှိ ခရိုင်ဥပဒေရုံးများ ၏ အသုံးစရိတ်အတွက် ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းပြုစုရေးဆွဲခြင်းနှင့် အချိန်မီတင်ပြ တောင်းခံခြင်း၊
ဥပဒေရုံးနှင့် ဝန်ထမ်းအိမ်ရာများ ဆောက်လုပ်ခြင်း၊ မော်တော်ယာဉ် ဝယ်ယူခြင်း နှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ရုံးအသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ဝယ်ယူဖြန့်ဖြူးခြင်း၊
ဥပဒေအရာရှိများနှင့် ဝန်ထမ်းများကို အရည်အချင်းတိုးမြှင့်စေရန် သင်တန်း နှင့် မွမ်းမံသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်းနှင့် ကြီးကြပ်ခြင်း၊
နှစ်အလိုက် ဥပဒေစာအုပ်၊ နည်းဥပဒေစာအုပ်၊ ဘာသာပြန်ဥပဒေစာအုပ်၊ ဥပဒေ လက်စွဲ၊ ဥပဒေ ရည်ညွှန်းစာစောင်၊ ဥပဒေပညာဂျာနယ် နှင့် အခြားဥပဒေ စာအုပ် စာတမ်းများ ပြုစုထုတ်ဝေခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ဖြန့်ချိခြင်းနှင့် ရောင်းချခြင်း၊
ပြည်တွင်း ပြည်ပ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်း၍ ပညာရပ်ဆိုင်ရာသင်တန်း၊ ဆွေးနွေးပွဲနှင့် အစည်းအဝေးများ ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်း၊
သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာစနစ်ကျင့်သုံး၍ ပြည်ထောင်စု ရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ ရုံးလုပ်ငန်းများ ခေတ်မီတိုးတက်စေရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
၆။ ဥပဒေရုံးအဆင့်ဆင့်ရှိ ဥပဒေအရာရှိများ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်
သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုက ဥပဒေအကြံဉာဏ်တောင်း ခံလာပါက ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးခြင်း၊
ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများကို တရားစွဲဆိုခြင်းမပြုမီ ဥပဒေနှင့်အညီဖြစ်စေရန်စိစစ်ခြင်း နှင့် ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးခြင်း၊
ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများကို တရားရုံးများသို့ ဥပဒေနှင့်အညီ တရားစွဲဆိုတင်ပို့ခြင်း၊
ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများတွင် နိုင်ငံတော်ဘက်မှ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်း၊
နိုင်ငံတော်က တရားလို သို့မဟုတ် တရားပြိုင်အဖြစ် ပါဝင်သော တရားမမူလမှု၊ တရားမအယူခံမှု၊ တရားမပြင်ဆင်မှုနှင့် တရားမအထူးအယူခံမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဥပဒေအကြံဉာဏ် ပေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံတော်ဘက်မှ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်း၊
ဥပဒေရုံး၏ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးချက်နှင့်အညီ သက်ဆိုင်ရာတရားစွဲအဖွဲ့အစည်းက လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်း ရှိ မရှိ စိစစ်တင်ပြခြင်း၊
တရားစွဲအဖွဲ့အစည်းက ချုပ်မိန့်တောင်းခံသည့်အခါ တည်ဆဲဥပဒေ၊ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်များနှင့် ညီညွတ်မှု ရှိ မရှိ စိစစ်ခြင်း၊
တရားစွဲ အဖွဲ့အစည်းက သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးသို့ တရားစွဲဆို တင်ပို့ခြင်း မပြုမီ အမှုကို ခိုင်မာစွာ တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် စိစစ်ခြင်း၊
တရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုထားသော ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုတွင် အမှုတစ်ရပ်လုံးကို ဖြစ်စေ၊ စွဲချက်တစ်ရပ်ရပ်ကိုဖြစ်စေ၊ တရားခံတစ်ဦးဦးကိုဖြစ်စေ ရုပ်သိမ်းရေး အတွက် ဆောင်ရွက်ရန် သင့် မသင့် သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ စိစစ်ခြင်းနှင့် ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊
တရားစွဲဆို တင်ပို့ခြင်း မပြုနိင်သော ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများ ပိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ စိစစ်ခြင်းနှင့် ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊
ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုများတွင် တရားရုံးသို့တရားစွဲဆိုတင်ပို့ခြင်းမပြုမီ ပြစ်မှုကျူးလွန်ကြောင်း စွပ်စွဲခံရသော တရားခံတစ်ဦးဦးအား ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးဥပဒေနှင့်အညီ အစိုးရ သက်သေ ပြုလုပ်၍ တရားစွဲဆိုခံရခြင်းမှ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊
သေဒဏ်ထိုက်သင့်သော ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုကို ကျူးလွန်ကြောင်းစွပ်စွဲခံရသော ဆင်းရဲနွမ်းပါးသည့် တရားခံအတွက် တရားရုံးတွင် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရန် ရှေ့နေ ငှားရမ်းပေးခြင်း၊
ဥပဒေအရာရှိ လိုက်ပါဆောင်ရွက်သော ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုတွင် တရားလိုဘက်မှ ငှားရမ်းသည့် ရှေ့နေအား သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ကြီးကြပ်ခြင်း၊
တရားရုံး၏ စီရင်ချက်၊ အမိန့် သို့မဟုတ် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ရပ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ နိုင်ငံတော်နှင့် သက်ဆိုင်သော အမှုများတွင် ပြင်ဆင်မှုတင်သွင်းရန် လိုအပ်ပါက သက်ဆိုင်ရာ တရား ရုံးသို့ ပြင်ဆင်မှုတင်သွင်းခြင်း၊
တရားရုံးက ပြစ်မှုဆိုင်ရာအမှုတွင် အပြီးအပြတ်လွှတ်သည့်အမိန့်ကို အယူခံဝင် ရောက်သင့်သည်ဟု ယူဆပါက သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ တင်ပြခြင်း၊
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်နှင့် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် ဥပဒေချုပ်တို့က ပေးအပ်သော အခြားလုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်ခြင်း။
ဖွဲ့စည်းပုံ
၁။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးကို အောက်ပါ ရုံးအဖွဲ့၊ ဦးစီးဌာနများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်
(က) ရုံးအဖွဲ့၊
(ခ) ဦးစီးဌာနများ
(၁) ဥပဒေများ စိစစ်အကြံပြုရေးဦးစီးဌာန၊
(၂) ဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးရေးဦးစီးဌာန၊
(၃) တရားစွဲနှင့် အမှုလိုက်ဦးစီးဌာန၊
(၄) စီမံရေးရာဦးစီးဌာန။
၂။ တိုင်းဒေသကြီးသို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ်၏ တာဝန်နှင့်လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ထိရောက်စွာ စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက်နိုင်ရန် တိုင်းဒေသကြီးသို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ်ရုံးကို အောက်ပါ ရုံးအဖွဲ့၊ ဌာနများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်
(က) ရုံးအဖွဲ့၊
(ခ) ဥပဒေများစိစစ်အကြံပြုရေးဌာန၊
(ဂ) အထွေအထွေဥပဒေအကြံဉာဏ်ပေးရေးဌာန၊
(ဃ) တရားစွဲနှင့် အမှုလိုက်ဌာန၊
(င) စီမံရေးရာဌာန။
၃။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးနှင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ်ရုံးတို့၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် အောက်ပါဥပဒေရုံးအဆင့်ဆင့်ကို ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်
(က) သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အတွင်း
(၁) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု မရှိလျှင်
(ကက) ခရိုင်ဥပဒေရုံးများ၊
( ခ ခ ) မြို့နယ်ဥပဒေရုံးများ။
(၂) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု ရှိလျှင်
(ကက) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း၌ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း ဥပဒေရုံး၊ ခရိုင်ဥပဒေရုံးများ၊ မြို့နယ်ဥပဒေရုံးများ။
( ခ ခ ) ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသ၌ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသ ဥပဒေရုံး၊ မြို့နယ်ဥပဒေရုံးများ။
( ဂ ဂ ) ကျန်ဒေသများ၌ ခရိုင်ဥပဒေရုံးများ၊ မြို့နယ်ဥပဒေရုံးများ။
(ခ) ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ၌
(၁) ခရိုင်ဥပဒေရုံးများ၊
(၂) မြို့နယ်ဥပဒေရုံးများ။
(ဂ) ဥပဒေအရတည်ထောင်ထားသော အခြားဥပဒေရုံးများ။