ဒုတိယသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်မိန့်ခွန်းပြောကြား မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီတို့တွေ့ဆုံ နှစ်နိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီ အချင်းချင်း ဆက်လက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆွေးနွေး “မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေများ အပိုင်း(၁) သမိုင်းကြောင်းကို တူးဆွခြင်း”

ဒုတိယသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်မိန့်ခွန်းပြောကြား

နန်နင်း စက်တင်ဘာ ၁၂

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဒုတိယသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေသည် ယနေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် နန်နင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းဗဟိုဌာန၌ ကျင်းပသည့် (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိပ်သီး အစည်းအဝေးဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်သည်။

အဆိုပါအခမ်းအနားသို့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို အမြဲတမ်း ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် H.E. Mr. Han Zheng နှင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲများ၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာသန်းမြင့်၊ တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးသစ်လင်းအုန်း၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ် ရေး ဝန်ကြီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်စိုး၊ နန်နင်းမြို့ မြန်မာ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ် ဦးစိုးသက်နောင်နှင့် တာဝန်ရှိသူများ၊ တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများမှ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ တက်ရောက်ကြ သည်။

ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ ပေါ်လစ်ဗျူရို အမြဲတမ်းကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် H.E. Mr. Han Zheng က အဖွင့်မိန့်ခွန်းပြောကြားသည်။

ယင်းနောက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲများက မိန့်ခွန်းများပြောကြားကြ သည်။

ဒုတိယသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေက မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် ပထမဦးစွာ မိမိနှင့် မြန်မာ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို (၁၅) ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲတက်ရောက်ရန် ဖိတ်ကြားမှုနှင့်နွေးထွေးသည့် ဧည့်ဝတ်ပျူငှာပြုမှုများတွက် တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံအစိုးရ၊ ကွမ်ရှီးကျွမ့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်- အာဆီယံကုန်စည်ပြပွဲဖြစ်မြောက်အောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်သူများကို ကျေးဇူးတင်ရှိပါသည်ဟု ပြောကြားလိုပါကြောင်း။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲကို နှစ်စဉ်နန်နင်းမြို့တွင် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့ပါကြောင်း၊ နှစ်စဉ်ကျင်းပ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည့် ကုန်စည်ပြပွဲမှ သိသာထင်ရှားသည့် ရလဒ်ကောင်းများရရှိသည့်အတွက်လည်း ကျေနပ်အားရ ဖြစ်မိပါကြောင်း၊ ကုန်စည်ပြပွဲ အနေဖြင့် အာဆီယံ-တရုတ် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်ဆံရေးကို ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ ခရီးသွားလာရေးနှင့် ပြည်သူများအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတို့မှတစ်ဆင့် ပိုမိုခိုင်မာလာအောင် နည်းလမ်းများ ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်သည့် အရေးပါသော နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည် သွားလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ပါကြောင်း။

တရုတ်နိုင်ငံသည် အာဆီယံအဖွဲ့ကြီး၏ သက်တမ်းအရှည်ကြာဆုံး ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်သည် အာဆီယံ-တရုတ် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆွေးနွေးဖက် ဆက်ဆံရေး (၁၅)နှစ်ပြည့်မြောက်သည့် နှစ်ဖြစ်သည့်အတွက် မိမိတို့၏ မိတ်ဖက်ဆံရေးအတွက် ထူးခြားသည့်နှစ် တစ်နှစ်ဖြစ်ပါကြောင်း။

အာဆီယံပေါင်းစပ်ဆက်သွယ်မှု မဟာစီမံကိန်း (၂၀၂၅) နှင့် အာဆီယံ ပေါင်းစည်းရေး ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုမှုလုပ်ငန်း စီမံကိန်း(၃)ခု အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မှုမှတစ်ဆင့် မိမိတို့ ၏ အာဆီယံအသိုက်အဝန်း တည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုနှင့် အာဆီယံပေါင်းစည်းရေး လုပ်ငန်း စဉ်များကို ဆက်လက်ပံ့ပိုးကူညီမှုများအတွက် တရုတ်နိုင်ငံကို ကျေးဇူး တင်ရှိပါ ကြောင်း။

တရုတ်နိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ နံပါတ်တစ် ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ၈ နှစ် တိုင်တိုင် ရပ်တည် လျက်ရှိနေပြီး အာဆီယံ-တရုတ် ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံစုစုပေါင်း ကုန်သွယ်မှုပမာဏ၏ ၁၇ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း ရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ တတိယအကြီးဆုံး နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အရင်းအမြစ်အဖြစ် ရပ်တည်နေသည်ကို လည်း တွေ့ရှိရပါကြောင်း။

ယခုလိုကောင်းမွန်သည့် အရှိန်အဟုန်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် နှစ်ဖက် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ထရီလီယံနှင့် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅၀ ဘီလီယံ ရှိရမည် ဆိုသည့် ရည်မှန်းချက်ပြည့်မီရန် အတွက် မိမိတို့အနေဖြင့် စုပေါင်းကြိုးပမ်းမှုများကို နှစ်ဆမြှင့်တင် သွားရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။

၂၀၁၈ ခုနှစ်ကို “အာဆီယံ-တရုတ် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှစ်” အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့်အတွက် (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲ၏ ဆောင်ပုဒ်ဖြစ်သော “(၂၁)ရာစု ပင်လယ် ရေကြောင်း ပိုးလမ်းမကြီးအား ပူးတွဲတည်ဆောက်ခြင်း၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသည့် တရုတ်-အာဆီယံ အသိုက်အဝန်းဆီသို့ ဦးတည်ခြင်း” သည် အထူးဆီလျော်မှုရှိပြီး အချိန်ကိုက် ဖြစ်သည် ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။

မိမိတို့အနေဖြင့် “အာဆီယံ-တရုတ် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှစ်” သတ်မှတ်ချက်အောက်မှ ဆောင်ရွက် သွားမည့် စီမံချက်များနှင့် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ချက်များကို ကြိုဆိုပါကြောင်း၊ ယခုနှစ် နိုဝင်ဘာ လတွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် (၂၁)ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ-တရုတ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် “သိပ္ပံ၊ နည်းပညာနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဆိုင်ရာ အာဆီယံ-တရုတ် ပူးတွဲကြေညာချက်” ထုတ်ပြန်သွားရန် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အဆိုပြုချက်ကို မိမိတို့အနေဖြင့် ကြိုဆိုထောက်ခံပါကြောင်း။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ပေါ်နေသည့် ယနေ့အချိန်တွင် မိမိတို့အနေဖြင့် ပိုမိုတီထွင် ဆန်းသစ်ရန် လိုအပ်သည့် အပြင် မျှဝေမှုရှိသည့် စီးပွားရေး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေး၊ ခေတ်မီ နည်းပညာ အသုံးပြုသည့် ကုန်သွယ်မှုနှင့် စတုတ္ထစက်မှုခေတ်ပြောင်း တော်လှန်ရေးတို့ကနေ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အခွင့်အရေးများကို အကျိုးရှိရှိ အသုံးချသွားရ မည်ဖြစ်ပါကြောင်း။

တစ်ချိန်တည်းတွင် အာဆီယံ-တရုတ် မဟာဗျူဟာမြောက်ဆက်ဆံရေးကို ပိုမို အရှိန်မြှင့်တင် သွားနိုင်ရန်အတွက် သိပ္ပံ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်နှင့် နည်းပညာတိုးတက်မှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် နယ်ပယ်ကဏ္ဍသစ်များတွင်လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရှာဖွေဖော်ထုတ်သွားရမည် ဖြစ်ပါ ကြောင်း။

နိုင်ငံများအကြားတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပေါင်းစပ်ဆက်သွယ်မှုများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဆိုလျှင် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ပြည်သူချင်း ဆက်သွယ် မှုနှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုများလဲ ပိုမိုအားကောင်းလာမည်ဟု မိမိတို့အနေဖြင့် ယုံကြည်ထားပါ ကြောင်း။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံနှင့်ရှည်လျားသည့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်နှင့်အညီ “ရပ်ဝန်းနှင့်လမ်းကြောင်းစီမံကိန်း” ၏ အရေးပါမှုကို အလေးထားပါ ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလတွင် ပေကျင်းမြို့၌ ကျင်းပခဲ့သည့် “ရပ်ဝန်းနှင့် လမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖိုရမ်”တွင် ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ ပါကြောင်း။

အဆိုပါ ရပ်ဝန်းနှင့်လမ်းကြောင်းစီမံကိန်း အောင်မြင်ရန်အတွက် ပြည်သူအချင်းချင်း ကောင်းမွန် သည့် ဆက်ဆံရေးရှိရန်နှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသည့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိရန် အရေးကြီးသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရှုမြင်ထားပါကြောင်း။

အာဆီယံ ပေါင်းစပ်ဆက်သွယ်မှုမဟာစီမံကိန်း (၂၀၂၅)ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ပံ့ပိုး ကူညီပေးသည့် အာရှအခြေခံအဆောက်အအုံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ်နှင့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ပိုးလမ်းမဘဏ်တို့အပါအဝင် တရုတ်အစိုးရ၏ ကူညီပံ့ပိုးပေးမှုများ နှင့်ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသည့် ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားမှုများအတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း။

ရပ်ဝန်းနှင့်လမ်းကြောင်းစီမံကိန်းတွင် အရေးပါသည့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်သည့် (၂၁) ရာစု ပင်လယ်ရေကြောင်း ပိုးလမ်းမသည် ပါဝင်ဆောင်ရွက်မည့် နိုင်ငံများအကြား ပင်လယ် ရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှုကွန်ရက်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပေါင်းစပ် ဆက်သွယ်မှု၊ ဆိပ်ကမ်း၊ သင်္ဘောနှင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ခြင်း လွယ်ကူအဆင်ပြေစေမှု၊ အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုများ ရှိလာစေရန်အတွက် ကူညီပံ့ပိုးပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု မိမိတို့မျှော်လင့်ပါကြောင်း။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် ကမ်းခြေ တွင်ရှိသည့် ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်း အပါအဝင် လက်ရှိ ဆောင်ရွက်နေသည့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ စီမံချက်များ ပိုမိုတိုးတက်လာစေရန် အတွက်လည်း တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါကြောင်း။

အခါအခွင့်သင့်ခိုက် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အမျိုးသားပြန်လည် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် လူမှုစီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ဆက်လက်ကူညီပံ့ပိုးပေးသည့် အတွက် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအပေါ် ကျေးဇူးတင်ရှိပါသည်ဟု ပြောကြားလိုပါကြောင်း။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် နှစ်နိုင်ငံချင်းအနေဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အာဆီယံ-တရုတ် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး မူဘောင် အောက်မှဖြစ်စေ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံမှု၊ နီးကပ်သည့်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတို့ကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်း ထားရှိသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။

(၂၁)ရာစု ပင်လယ်ရေကြောင်းပိုးလမ်းမနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသည့် အာဆီယံ-တရုတ် အသိုက်အဝန်းတို့ကို ပူးတွဲ တည်ဆောက်သည့်နေရာတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်သွား နိုင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံနှင့် အခြားအာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများနှင့် နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုသည့် မိမိတို့၏ခိုင်မြဲသည့် ကတိကဝတ် ကို ထပ်လောင်းပြောကြားရင်း နိဂုံးချုပ်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။

ယင်းနောက် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် အကြီးအကဲများက မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားကြပြီး ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်လာကြသည့် တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံနှင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အကြီးအကဲ များက (၁၅) ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဖွင့်လှစ်ပေးကြသည်။

ထို့နောက် ဒုတိယသမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာသန်းမြင့်၊ တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးသစ်လင်းအုန်း၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်စိုး၊ နန်နင်းမြို့ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ် ဦးစိုးသက်နောင်တို့နှင့်အတူ (၁၅)ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲတွင် ပါဝင်ပြသသည့် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု ကုန်စည်ပြ ခန်းဆောင်နှင့် ယခုနှစ်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘားအံမြို့ကို နှစ်လိုဖွယ်ရာမြို့ (City of Charm) အဖြစ် ရွေးချယ်သတ်မှတ်၍ ဖွင့်လှစ်ပြသ ထားရှိသည့် မြန်မာအမျိုးသားပြခန်းဆောင်တို့ကို လှည့်လည် ကြည့်ရှုပြီး ၎င်းပြခန်းဆောင်တွင် ကုန်စည်ပြပွဲကာလအတွင်း ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မည့် ကရင်ရိုးရာ အက ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မှုကို ကြည့်ရှုအားပေးခဲ့သည်။

မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ဒုတိယသမ္မတသည် တရုတ်သတင်းဌာနများမှ မီဒီယာသမားများအား လိယွမ် အစိုးရဧည့်ဂေဟာ၌ လက်ခံတွေ့ဆုံပြီး ၎င်းတို့မေးမြန်းသည့် နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ မေးခွန်းများကို ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒုတိယသမ္မတနှင့်အဖွဲ့သည် အာဆီယံ-တရုတ် သတင်းအချက်အလက်ဗဟိုဌာန (China-ASEAN Information Harbor) သို့ သွားရောက်လေ့လာသည်။

ညနေပိုင်းတွင် ဒုတိယသမ္မတနှင့်အဖွဲ့သည် နန်နင်းမြို့ အခြေစိုက် မြန်မာ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ် ရုံးသို့ရောက်ရှိပြီး ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးမှ ဝန်ထမ်းများ၊ ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များနှင့် ပညာတော် သင်ရောက်ရှိနေကြသော ဝန်ထမ်းများအား တွေ့ဆုံအမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီတို့တွေ့ဆုံ နှစ်နိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီ အချင်းချင်း ဆက်လက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆွေးနွေး

ရန်ကုန် အောက်တိုဘာ ၁၄

ထိုင်းနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီ (The National Press Council of Thailand) မှ ဥက္ကဋ္ဌ Chavarong Limpattamapanee နှင့် အဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီမှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၁) ဦးအုန်းကြိုင်၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဒေါက်တာ မျိုးသန့်တင်တို့ ဦးဆောင်သော သတင်းမီဒီယာ ကောင်စီဝင်များနှင့် ယနေ့မွန်းလွဲပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့ ကုန်သည်လမ်းရှိ မြန်မာ နိုင်ငံသတင်း မီဒီယာကောင်စီရုံး၌ တွေ့ဆုံကြသည်။

တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီတို့ နှစ်နိုင်ငံသတင်း မီဒီယာကောင်စီ အချင်းချင်း ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ် များ၊ အာဆီယံသတင်း မီဒီယာကောင်စီဖွဲ့စည်းရန် အစီအစဉ်များ၊ လက်ရှိနှစ်နိုင်ငံ သတင်း မီဒီယာ အခြေအနေများကို ရင်းနှီးပွင့်လင်းစွာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီတို့သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၂၅ ရက်က နှစ်နိုင်ငံနားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီ အချင်းချင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ကျော်စွာမင်း

“မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေများ အပိုင်း(၁) သမိုင်းကြောင်းကို တူးဆွခြင်း”

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွားဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန | Jun 23, 2021

Jun 28, 2020

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေများ အပိုင်း(၁) သမိုင်းကြောင်းကို တူးဆွခြင်း အောင်နိုင်ဦး ပြောင်းလဲတတ်တဲ့ဥပဒေ ကမ္ဘာပေါ်က နိုင်ငံအများစုမှာ နိုင်ငံစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ငွေကြေးနဲ့နည်းပညာ အရင်းအမြစ် တွေ တိုးတက်ရရှိစေဖို့ နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (Foreign Direct Investment) တွေကို ဖိတ်ခေါ်ဆောင်ရွက် ကြပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂကုန်သွယ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ကွန်ဖရင့် (United Nations Conference on Trade and Development-UNCTAD) ရဲ့ စာရင်းဇယားတွေအရ ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၄၁ နိုင်ငံနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂတို့မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေ ပြဋ္ဌာန်းကျင့်သုံးကြပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေ စုစုပေါင်း ၁၇၇ ခု ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးသွားတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ကိုလိုနီလက်အောက်က လွတ်မြောက်လာကြတဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ မိမိနိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အတွက် ပြည်ပအရင်းအမြစ်တွေ ဝင်ရောက်လာစေဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းမှုတွေ၊ နှစ်နိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုခြင်းတွေ စတင်ဆောင်ရွက်လာခဲ့ကြ ပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲတွေနဲ့အတူ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေကိုလည်း အဆင့်ဆင့် ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲရေးဆွဲခဲ့ကြတာတွေလည်း တွေ့ရပါတယ်။

၁၉၉၅ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (World Trade Organization) ထူထောင်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ နိုင်ငံတော်တော်များများဟာ မိမိတို့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေကို ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ သဘောတူညီချက်တွေနဲ့ကိုက်ညီအောင် လိုအပ်သလို ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ကြပြန်ပါတယ်။ စစ်အေးတိုက်ပွဲပြီးသွားတဲ့နောက်ပိုင်း စီးပွားရေးအုပ်စုတွေ ပေါ်ပေါက် လာခြင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေ တိုးတက်များပြားလာခြင်းစတဲ့ အခြေအနေတွေကလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေ တွေကို လိုအပ်သလိုပြင်ဆင်ကြဖို့ တွန်းအားတစ်ရပ်ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်ဆိုရင် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံမှာ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်က Law on Foreign Investment ဆိုတဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပြီးတဲ့နောက်မှာ အဆိုပါဥပဒေကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်၊ ၂၀၀၃ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တို့မှာ အကြိမ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခြေခံများ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေကို လိုအပ်သလို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဆောင်ရွက်ကြပေမယ့် ၂၁ ရာစု အစပိုင်းကစပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေကို အောက်ပါအခြေခံအချက်တွေပေါ်မှာ အခြေပြုပြီး ရေးဆွဲ လာကြတာကို တွေ့ရပါတယ် -

(၁) အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုတာ ဘာကိုသတ်မှတ်တယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ ဆိုတာ ဘယ်လိုသတ်မှတ်တယ်ဆိုတာကို ရှင်းလင်းစွာအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆို ပြဋ္ဌာန်းကြပါတယ်။

(၂) ဖြေလျှော့မှုဆောင်ရွက်ခြင်းမှာလည်း ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ သဘောတူညီချက်တွေ နဲ့ ကိုက်ညီအောင် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို နိုင်ငံသားများနည်းတူ အခွင့်အရေး ပေးခြင်း၊ နိုင်ငံတစ်ခုက လာရောက် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူကို အခြားနိုင်ငံတစ်ခုက လာရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူနဲ့ ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ ဆက်ဆံခြင်း စတဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ ထည့်သွင်းရေးဆွဲလာ ကြပါတယ်။

(၃) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အကာအကွယ်ပေးခြင်း အပိုင်းမှာလည်း သာတူညီမျှဆက်ဆံဆောင်ရွက် ခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းကို သိမ်းယူခြင်းမှ အကာအကွယ်ပေးခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းကရရှိတဲ့ အကျိုးအမြတ်တွေကို မူရင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းခွင့်ပြုခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းတွေအပေါ်မှာ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရရဲ့ လိုလားချက်နဲ့အညီ ဆောင်ရွက်စေခြင်းတွေကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေရဲ့ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်တွေ၊ မန်နေဂျာတွေ၊ ပညာရှင်တွေကို ကန့်သတ်မှုမထားဘဲ လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ခွင့်ပေးခြင်း၊ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းခြင်းဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ထည့်သွင်း ရေးဆွဲခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လာကြပါတယ်။

(၄) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်မှုတွေ၊ လွယ်ကူ ချောမွေ့အောင် စီမံပေးမှုတွေ၊ အစိုးရဌာနချင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ပွင့်လင်း မြင်သာမှုရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို ဥပဒေမှာ ပြည့်စုံအောင် ထည့်သွင်းရေးဆွဲလာကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေဟာလည်း ခေတ်နဲ့အညီ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ စာရေးသူအနေနဲ့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေရာက ယခင်အစိုးရ လက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီးဌာနကို ပြောင်းရွှေ့တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းခံခဲ့ရပြီး ခေတ်ပြောင်းစနစ်အပြောင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိအစိုးရ တာဝန်ယူတဲ့ကာလမှာ လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ဆက်လက်ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့် ရခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေ ခေတ်အလိုက် ပြောင်းလဲလာမှုကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသူတစ်ဦးအနေနဲ့ အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မှတ်တမ်းငယ်တစ်ခုပြုစုခြင်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပထမဆုံးဥပဒေ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေသမိုင်းကြောင်းကို ပြန်လည်တူးဆွကြည့်ရင် ပထမဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေအဖြစ် အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်မှာ အက်ဥပဒေအမှတ် ၄၁ နဲ့ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်တဲ့ ၁၉၅၉ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ငွေရင်းနှီးရေးအက်ဥပဒေ (The Union of Burma Investment Act, 1959) ကို တွေ့ရှိရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း ဖဆပလအစိုးရလက်ထက်မှာ နိုင်ငံစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုကနေ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ ဥပဒေလို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။

 ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၆ ခုနှစ်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုအနေနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ကိုလိုနီဘဝက လွတ်လာတဲ့ အိန္ဒိယ၊ ယူဂိုဆလားဗီးယားနဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံများ၊ စကင်ဒီနေဗီးယားနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်လေ့လာမှု ဆောင်ရွက်ရာကနေ နိုင်ငံခြားသား ပုဂ္ဂလိကရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ နည်းပညာ၊ စက်ပစ္စည်းကိရိယာတွေ ရရှိအောင် ဆွဲဆောင်လိုလျှင် လွှတ်တော်က ဥပဒေတစ်ရပ် ပြဋ္ဌာန်းပြီးဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့အသိကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းအသိအပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ၁၉၅၆ခုနှစ်နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ အမေရိကန်အကြံပေးအဖွဲ့ (TAMS) ရဲ့ အကြံပေးချက်အရ အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဦးဝင်းကို တာဝန်ပေးကာ ရေးဆွဲစေခဲ့ခြင်း ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ သို့သော်လည်း ထိုဥပဒေဟာ လွှတ်တော်တွင်းမှာရှိတဲ့ လက်ဝဲလိုလားသူတွေ၊ အထူးသဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီ အတွင်းက သခင်တင်နဲ့အဖွဲ့ရဲ့ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုတွေရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဓိကအကြောင်း ကတော့ ဒီဥပဒေပေါ်လာရင် နိုင်ငံခြားသားအရင်းရှင်တွေ မြန်မာပြည်ထဲရောက်လာပြီး နိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ ဆိုရှယ်လစ်စိတ်ဓာတ်ပျက်စေနိုင်တယ်လို့ ယူဆတဲ့အတွက် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတယ် လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဆိုပါဥပဒေဟာ လွှတ်တော်ကိုတင်ပြနိုင်တဲ့အဆင့်သို့ မရောက်ခဲ့ဘဲ ရပ်တန့် နေခဲ့ပါတယ်။ အိမ်စောင့်အစိုးရတက်လာပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရယန္တရား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ နိုင်ငံ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို တာဝန်ယူခဲ့ကြတဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီးနဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင် တို့က အဆိုပါ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရေးကို ပြန်လည်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပါတယ်။

လွှတ်တော်ထဲမှာရှိတဲ့ လက်ဝဲယိမ်းနိုင်ငံ ရေးသမားတွေနဲ့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းမှုတွေ၊ အထူးသဖြင့် သခင်တင် လက်ခံလာအောင် ရှင်းလင်းဆွေးနွေးမှုတွေ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရင်း အဆိုပါ အက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်နိုင်ရင် နိုင်ငံခြားမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို ပိုမို ဆွဲဆောင်နိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် အစိုးရအနေနဲ့ နိုင်ငံခြားအစိုးရတွေထံမှ ချေးငွေတွေ၊ အကူအညီတွေ တောင်းခံနေရတဲ့ကိစ္စ ဆောင်ရွက်စရာလိုတော့မှာ မဟုတ်ကြောင်း ရှင်းပြတဲ့အခါ သခင်တင်နဲ့အဖွဲ့က လက်ခံသဘောတူလိုက်တဲ့အတွက် နောက်ဆုံးမှာ ဥပဒေတစ်ရပ် အဖြစ်နဲ့ ပြဋ္ဌာန်းလိုက်နိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ သူ့ခေတ်သူ့အခါ အက်ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ငွေကြေးနှင့် ဘဏ်အုပ်ချုပ်ရေးဌာနခွဲက ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ အမှတ်စဉ် ၈၆ နဲ့ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်၊ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ငွေရင်းနှီးရေး နည်းဥပဒေများကို ဆက်လက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ပုဒ်မ ၁၃ ခုသာပါရှိတဲ့ အဆိုပါ အက်ဥပဒေမှာ ယနေ့ လက်ခံကျင့်သုံးနေတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေဆိုင်ရာ အခြေခံအချက်တွေထဲက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွေ၊ ဖြေလျှော့မှုဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အကာအကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လွယ်ကူချောမွေ့ရေးဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို သူ့ခေတ်သူ့အခါနဲ့ ကိုက်ညီအောင် ထည့်သွင်းရေးဆွဲခဲ့တာလည်း တွေ့ရပါတယ်။

ဥပဒေကို ရေးဆွဲစဉ်က အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေကို လေ့လာသုံးသပ်ပြီး ရေးဆွဲခဲ့ တယ်လို့လည်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ ၁၉၅၀ လွန်ကာလတွေကနေ ၂၀ ရာစုနှောင်းပိုင်း ကာလတွေအထိ နိုင်ငံအသီးသီးကရေးဆွဲခဲ့တဲ့ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုဥပဒေတွေမှာ နိုင်ငံခြားသားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို အကန့်အသတ်နဲ့သာ ခွင့်ပြုလေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ ခွင့်ပြုလုပ်ငန်းတွေကို ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ အခေါ်အဝေါ်အရ “ခွင့်ပြုစာရင်း (Positive List)” လို့ သုံးစွဲကြပါတယ်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ် ငွေရင်းနှီးရေးအက်ဥပဒေအရ ထုတ်ပြန်တဲ့ နည်းဥပဒေတွေထဲမှာ ခွင့်ပြုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၊ ကြက်/ငှက်) ဘဲမွေးမြူရေး လုပ်ငန်း၊ နို့/ထောပတ်၊ ဒိန်ခဲထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ အဆောက်အအုံဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဟိုတယ်ဖွင့်လှစ်တည်ထောင်ရေး လုပ်ငန်းကိုသာ ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။

ကော်မတီဘယ်လိုဖွဲ့ အက်ဥပဒေပုဒ်မ ၃ အရ “ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ငွေရင်းနှီးရေးကော်မတီ (Union of Burma Investment Committee)” ကို နိုင်ငံတော်သမ္မတက ခန့်ထားရမည်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး နည်းဥပဒေအရ ကော်မတီကို အောက်ပါအတိုင်းဖွဲ့စည်းဖို့ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာကိုလည်းတွေ့ရပါတယ်- (၁) အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီးဌာန၊ အတွင်းဝန်၊ (၂) ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်တော်ဝန်ကြီးဌာန၊ အတွင်းဝန်၊ (၃) ကုန်သွယ်မှုတိုးတက်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အတွင်းဝန်၊ (၄) စက်မှုလက်မှုဝန်ကြီးဌာန၊ အတွင်းဝန်၊ (၅) ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး၊ (၆) နိုင်ငံတော်သမ္မတက ရွေးချယ်ခန့်ထားသည့် ပုဂ္ဂိုလ် ၄ ဦးတို့ ပါရှိပါတယ်။ ကော်မတီနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သက်တမ်းကို အတိအကျသတ်မှတ်ပေးခြင်း မပြုဘဲ အက်ဥပဒေ အာဏာတည်တဲ့ ကာလအပိုင်းအခြားအတိုင်း ဖြစ်ရမယ်ဆိုပြီး ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာကိုလည်း ထူးခြားစွာတွေ့ရှိရပါတယ်။ ကော်မတီရဲ့ အတွင်းရေးမှူးကို နိုင်ငံတော်သမ္မတက ခန့်ထားဖို့နဲ့ ကော်မတီအစည်းအဝေးကို ပြက္ခဒိန် တစ်လလျှင် တစ်ကြိမ်ကျင်းပသွားဖို့ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာလည်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ နည်းဥပဒေမှာ ထူးခြားစွာတွေ့ ရှိရတာကတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူအနေနဲ့ အက်ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေမှာပါရှိတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ဆောလျင်စွာနဲ့ မျှတစွာမရရှိခဲ့ရင် ကော်မတီထံသို့ စာဖြင့် ရေးသားတိုင်တန်းရမယ့်အပြင် ကျမ်းကျိန်လွှာ ဖြင့်လည်း ထောက်ခံရမယ်လို့ ပါရှိပါတယ်။ အဆိုပါအချက်က ယနေ့နိုင်ငံအသီးသီးမှာ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူရဲ့ နစ်နာချက်တွေ ဖြေရှင်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ် (Investor Grievance Mechanism) ရဲ့ အခြေခံ သဘောတရားဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ လောက်ကတည်းက ကျင့်သုံးဆောင်ရွက် ခဲ့တာကို ဂုဏ်ယူဖွယ်တွေ့ရှိရပါတယ်။

ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီးတဲ့နောက်မှာ နိုင်ငံတော်သမ္မတက ရွေးချယ်တဲ့ မဟာသရေစည်သူ ဦးချမ်းသာ ပါလီမန် အတွင်းဝန် အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီးဌာနက ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ဦးအေးမောင် ပြည်သူ့ လွှတ်တော်အမတ် ပန်းတနော်၊ ဦးထွန်းဝင်း ပြည်သူ့လွှတ်တော်အမတ် မြန်အောင်၊ ဦးကျော်ငြိမ်း ဥက္ကဋ္ဌ ပြည်ထောင်စုဘဏ်တို့က အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ်လည်းကောင်း ပါဝင်ပြီး နည်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်ပါအတိုင်း အတွင်းဝန်များက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်တဲ့ ကော်မတီကို ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့မှာ ဖွဲ့စည်း ခဲ့ပါတယ်။ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌအပြောင်းအလဲ ၁၉၆၁ ခုနှစ် မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံတော်အစိုးရထံ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီထွန်းကားရေးကော်မတီက အစီရင်ခံစာတစ်စောင် တင်သွင်းခဲ့ပြီး အဆိုပါ အစီရင်ခံစာရဲ့ စာပိုဒ် ၄ မှာ အောက်ပါအတိုင်း ပါရှိခဲ့ပါတယ်- “၄။ အစိုးရဘုတ်အဖွဲ့နှင့် ကော်ပိုရေးရှင်းများတွင် အဖွဲ့ဝင်လူကြီးများ ခန့်ထားရေး။ (က) မူနှင့်ဝါဒကို ချမှတ်ပိုင်ခွင့်ရှိသော ဘုတ်နှင့် ကော်ပိုရေးရှင်း (Policy-making Boards and Corporations) များတွင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်ခြင်းမှာ အစိုးရ၏ ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အရေး၊ အစိုးရ၏ သဘောဆန္ဒအတိုင်းအဖြစ်ထားရှိရန် သဘောတူကြသည်။ ( ခ ) အကောင်အထည်ဖော်သော ဘုတ် (Implementation or Executive Boards) များတွင်မူ တိုင်းပြည်အကျိုးကို ရှေးရှုလျက် နိုင်ငံရေးပါတီဝင်ဟုတ်သည်ဖြစ်စေ၊ မဟုတ်သည်ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီဝင်ဖြစ်လျှင်လည်း အတိုက်အခံပါတီဝင်ဖြစ်စေ အကျွမ်းကျင်ဆုံးနှင့် အသင့်တော်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်များသာလျှင် ခန့်ထားရန်၊ သို့ရာတွင် အဆိုပါ ဘုတ်တို့တွင် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီးနှင့် ပါလီမန်အတွင်းဝန်များ မပါဝင်သင့်ကြောင်း သဘောတူကြ ပါသည်။” အထက်ပါ အစီရင်ခံစာကို နိုင်ငံတော်အစိုးရက လက်ခံလိုက်တဲ့အတွက် ကော်မတီရဲ့ဥက္ကဋ္ဌတာဝန် ထမ်းဆောင်နေတဲ့ ပါလီမန်အတွင်းဝန် ဦးချမ်းသာအနေနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌရာထူးက နုတ်ထွက်ပေးဖို့ အကြောင်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့မှာ အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီးဌာနက အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်ပြီး ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ငွေရင်းနှီးရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ မဟာသရေစည်သူ ဦးချမ်းသာကိုတာဝန်မှ ရပ်စဲပြီး အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီးဌာန အတွင်းဝန် သီရိပျံချီ ဦးခင်မောင်ကြီးကို ကော်မတီရဲ့ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် အစားထိုးခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ ဦးခင်မောင်ကြီး အငြိမ်းစားယူသွား တဲ့အတွက် အမျိုးသားစီမံကိန်းဌာန အတွင်းဝန် ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဦးအုန်းခင်ကို ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ၁၉၆၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှာ ခန့်ထား လိုက်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဘာတွေလုပ်ခဲ့သလဲ ကော်မတီအနေနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အဆိုပြုလွှာတွေကို စိစစ်ခွင့်ပြုမိန့်တွေ ထုတ်ပေးခဲ့တာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အဆိုပါ လုပ်ငန်းတွေထဲမှာ မြန်မာပြည်ချည်မျှင်နှင့် ရက်ကန်းစက်ရုံများလီမိတက်၊ ရန်ကုန်စက္ကူစက်လီမိတက်၊ နေပြည်တော်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကုမ္ပဏီစတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ပါဝင်ခဲ့တာကို လည်း အထောက်အထားအချို့ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ထူးခြားချက်တစ်ခုကတော့ ဦးချမ်းသာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ကာလအတွင်း (၁၅)ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ တက်ရောက် ရန် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်ရင်း အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေရေးဆွဲ အကောင်အထည် ဖော်ပုံ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆွဲဆောင်မှု လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ပုံ၊ နိုင်ငံခြားစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆောင်ရွက်စေရေး လှုံ့ဆော်ဆွဲဆောင်ဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ ဝါရှင်တန်၊ ချီကာဂို၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့များကိုလည်းကောင်း၊ ပူတိုရီကို (Puerto Rico) နိုင်ငံနဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံ များသို့ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် နှောင်းပိုင်းမှာ သွားရောက်ခဲ့တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။

ဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်း ၁၉၆၂ ခုနှစ် တော်လှန်ရေးကောင်စီတက်လာပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူကို အကာအကွယ်ပေးတဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြစ်တဲ့ အက်ဥပဒေပုဒ်မ ၆၊ ပုဒ်မခွဲ (၁)ကို တော်လှန်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၃၉၊ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီးရေးအက်ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေအဖြစ် ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ပြဋ္ဌာန်းပြီး ပယ်ဖျက်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ ပုဒ်မမှာ “၆။ (၁) ဤအက်ဥပဒေ အရ ငွေရင်းနှီးထားသော မည်သည့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကိုမဆို ဤအက်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက အာမခံထားသော ကာလအပိုင်းအခြားအတွင်း နိုင်ငံပိုင် ပြုလုပ်မည်မဟုတ်၊ ထိုကာလအပိုင်းအခြားကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုစီအလိုက် တော်လှန်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌက သတ်မှတ်မည်။” လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားခဲ့ပါတယ်။

အဆိုပါပုဒ်မ ပယ်ဖျက်ဖို့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသား စီမံကိန်းဌာနက ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေး အစိုးရအဖွဲ့သို့ တင်သွင်းသည့် အမှာစာမှာ “ယခုအခါ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးအစိုးရက မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို ကျင့်သုံးဆောင် ရွက်နေပြီဖြစ်သောကြောင့် နိုင်ငံခြားငွေပင်ငွေရင်းကို ဖိတ်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိတော့ ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံခြားငွေပင်ငွေရင်းဖိတ်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အက်ဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းထားခဲ့ သော အဆိုပါ ပုဒ်မ ၆၊ ပုဒ်မခွဲ (၁) ကို ဆက်လက်ထားရှိရန်လိုအပ်တော့မည် မဟုတ်ပါ။” လို့ ဖော်ပြထားတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ ပထမဥပဒေ၏ နိဂုံး တော်လှန်ရေးကောင်စီ တက်လာပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၆၂ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ အမျိုးသားစီမံကိန်း ဝန်ကြီးဌာနက ပြန်တမ်းထုတ်ပြန်ပြီး ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်တဲ့ ဦးထွန်းဝင်း အမတ်ဟောင်း (မြန်အောင်)နဲ့ ဦးအေးမောင် အမတ်ဟောင်း (ပန်းတနော်) တို့ကို တာဝန်ကရပ်စဲလိုက်ပြီး ၎င်းတို့ရဲ့နေရာမှာ ဗိုလ်မှူးကြီး လှဟန်နဲ့ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်ခတို့ကို အစားထိုး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ တော့ ပြောင်းလဲလာတဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒနဲ့အညီ ငွေရင်းနှီးရေးကော်မတီဟာ နိုင်ငံတော်အတွက် အရေးပါတဲ့ကော်မတီတစ်ရပ် မဟုတ်တော့ဘဲ ခေတ်ပြောင်းစနစ်ပြောင်းမှာ ၁၉၅၉ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ငွေရင်းနှီးရေးအက်ဥပဒေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာလည်း တိမ်မြုပ်သွားခဲ့ ပါတော့တယ်။ ။

အောင်နိုင်ဦး ​​​​​​​